Türkiye Yeşil Taksonomi Yönetmeliği Nedir, Neden Önemlidir?

Yeşil Taksonomi Nedir?

Yeşil taksonomi, çevresel sürdürülebilirliği desteklemek amacıyla ekonomik faaliyetleri sınıflandıran bir sistemdir. Bu sistem, bir yatırımın çevresel açıdan sürdürülebilir olup olmadığını belirlemek için teknik kriterler sunar. 

Çevresel hedeflere ulaşmayı amaçlayan projelerin belirli standartlara uygunluğunu değerlendirir. Yeşil taksonomi; çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterleri doğrultusunda yatırım yapılabilir projeleri işaret eder. Küresel ölçekte sürdürülebilirliği teşvik eden bu sınıflandırma, yeşil büyümeyi destekleyerek yeşil ekonomiye geçişi hızlandırmak için önemli bir araçtır.

Yeşil Taksonomi'nin Faydaları

Yeşil taksonomi, çevresel hedeflere ulaşmayı amaçlayan projeleri sınıflandırırken, aynı zamanda ekonomik faaliyetlerin çevresel etkilerini minimize etmeye de odaklanır. Yatırımcılara, çevresel sürdürülebilirliği ön planda tutan projelere yatırım yapma imkanı sunar ve şeffaflık ile sınıflandırma aracılığıyla yeşil sermaye akışını hızlandırarak yeşil ekonomiye geçişi destekler. Bu sınıflandırma, sadece çevresel değil, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterlerine dayalı olarak da yatırım fırsatları sunar.

Yeşil Taksonomi'nin İşletmeler ve Yatırımcılar İçin Önemi

Finansmana Erişim: Sürdürülebilir finansmana erişimi kolaylaştırır.

Rekabet Avantajı: Yeşil projelerle rekabet gücünü artırır.

Şeffaflık ve Güven: Yatırımcıların güvenini sağlar.

Risk Yönetimi: Çevresel riskleri azaltır.

Uyum: Gelecekteki düzenlemelere hazırlık sağlar.

İnovasyon: Çevre dostu teknoloji yatırımlarını teşvik eder.

Küresel Erişim: Uluslararası standartlara uyumu destekler.

Türkiye'de Yeşil Taksonomi

Türkiye, yeşil taksonomiye geçiş sürecinde önemli adımlar atmaktadır. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının koordinasyonunda, Paris İklim Anlaşması'na uyum için sürdürülebilir finans çerçevesi geliştirilmektedir. Bakanlık, yeşil taksonomi çerçevesinde ekonomik faaliyetlerin çevresel sürdürülebilirlik açısından nasıl değerlendirileceğini belirleyecek bir yönetmelik taslağı üzerinde de çalışmalar yürütmektedir. Bu yönetmelik, yeşil finansman araçlarının tanımlanması ve uygulama kriterlerinin belirlenmesi gibi önemli unsurları içerecek. Aynı zamanda, çevre dostu yatırımların teşvik edilmesi, yeşil projelerin finansmanına yönelik şeffaflık sağlanması ve uluslararası standartlarla uyumun güçlendirilmesi hedeflenmektedir.

Yeşil Taksonomi, Türkiye'nin 2053 Net Sıfır Emisyon hedefine ulaşmasını hızlandıracak ve uluslararası iklim taahhütleriyle uyum sağlanmasına katkı sunacaktır.

Türkiye Yeşil Taksonominin Genel Esasları ve Şartları

Türkiye Yeşil Taksonomi Yönetmeliği taslağını incelediğimizde genel esaslar ve şartlar aşağıdaki şekildedir:

Türkiye Yeşil Taksonomi Genel Esasları

1. Şeffaflık, sürdürülebilirlik ve çevresel bütünlük ilkelerine dayanır.

2. Net sıfır emisyon hedefi ve yeşil kalkınma vizyonunu destekler.

3. Faaliyetin, ilgili mevzuat hükümlerine uyumu zorunludur.

4. Teknik tarama kriterleriyle uygun ekonomik faaliyetlerin sürdürülebilirliği belirlenir.

Türkiye Yeşil Taksonomi Uyumlu Ekonomik Faaliyetin Şartları

1. Çevresel hedeflerden en az birine önemli katkı sağlamak.

2. Diğer çevresel hedeflere zarar vermemek.

3. Asgari sosyal güvenlik önlemlerine uymak.

4. Teknik tarama kriterlerini sağlamak.

Türkiye Yeşil Taksonomi Çevresel Hedefleri

Türkiye Yeşil Taksonomisi Çevresel Hedefleri de aşağıdaki gibi saptanmıştır.

1. Sera Gazı Emisyonlarının Azaltımı: Yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve temiz teknolojiler aracılığıyla sera gazı emisyonlarını azaltmayı hedefler.

2. İklim Değişikliğine Uyum: Mevcut ve gelecekteki iklim koşullarının olumsuz etkilerini en aza indirmek ve risk yönetimi sağlamak amacını güder.

3. Su ve Deniz Kaynaklarının Sürdürülebilir Kullanımı ve Korunması: Su ekosistemlerinin korunması, temiz su erişimi ve su kaynaklarının verimli kullanımını destekler.

4. Döngüsel Ekonomiye Geçiş: Hammadde kullanımını azaltarak, atık yönetimini iyileştirerek ve ürün ömrünü uzatarak sürdürülebilir bir ekonomik model oluşturmayı amaçlar.

5. Kirliliğin Önlenmesi ve Kontrolü: Hava, su ve toprak kirliliğini azaltarak çevre ve insan sağlığını korumayı hedefler.

6. Biyoçeşitliliğin ve Ekosistemlerin Korunması ve Restorasyonu: Doğal yaşam alanlarının korunması, sürdürülebilir arazi kullanımı ve ekosistemlerin iyileştirilmesini amaçlar.

Türkiye Yeşil Taksonomi Kapsamında Öncelikli Sektörler

Türkiye'nin Ulusal Yeşil Taksonomi çerçevesinde öncelikli sektörleri, sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşılmasında kritik öneme sahiptir. Başlıca odak alanları şunlardır:

1. Enerji Sektörü: Yenilenebilir enerji kaynakları ve enerji verimliliği

2. Ulaşım Sektörü: Elektrikli araçlar ve düşük emisyonlu taşıma sistemleri

3. Tarım ve Gıda Sektörü: Sürdürülebilir ve organik tarım uygulamaları

4. İnşaat ve Konut Sektörü: Yeşil bina ve enerji verimli yapı tasarımları

5. Sanayi ve İmalat Sektörü: Döngüsel ekonomi ve yeşil üretim süreçleri

6. Su Yönetimi ve Altyapı: Su kaynaklarının verimli kullanımı

7. Finans ve Yatırım Sektörü: Yeşil finansman ve sürdürülebilir yatırımlar

Bu sektörler, Türkiye'nin yeşil dönüşümüne katkı sağlayarak çevresel etkileri minimize etmeyi ve sürdürülebilir bir ekonomiye geçişi hızlandırmayı amaçlamaktadır.

Türkiye'nin Karşılaştığı Zorluklar ve Fırsatlar

Türkiye'nin Yeşil Taksonomiye geçiş sürecinde karşılaştığı zorluklar ve fırsatlar şu şekilde özetlenebilir:

Zorluklar:

• Sanayi altyapısının çevresel dönüşüm maliyetlerinin yüksekliği
• Yeni teknolojilere yapılması gereken büyük ölçekli yatırımlar
• Sürdürülebilir dönüşüm için sınırlı finansal kaynaklar

Fırsatlar:

• Uluslararası yatırımcılar için yüksek potansiyel
• Güneş ve rüzgar enerjisi açısından zengin coğrafi konum
• Genç nüfus ve dinamik ekonomik yapı

Farkındalık ve Kapasite:

• Yeşil taksonomi konusunda kurumsal kapasitenin geliştirilmesi
• Üniversite, kamu ve özel sektör işbirliğiyle eğitim programları
• Toplumsal sürdürülebilirlik bilincinin artırılması

Bu zorlukların üstesinden gelinmesi ve fırsatların değerlendirilmesi, Türkiye'nin sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmasını hızlandırabilir.

AB Yeşil Taksonomisi ile Türkiye Yeşil Taksonomisi Karşılaştırması

Avrupa Birliği (AB) Yeşil Taksonomisi ve Türkiye Yeşil Taksonomisi, benzer temel çevresel hedefleri paylaşmakla birlikte bazı önemli farklılıklar içermektedir:

Ortak Yönler:

• Her iki taksonomi de sera gazı emisyonlarının azaltılması, iklim değişikliğine uyum, su kaynaklarının korunması, döngüsel ekonomiye geçiş, kirliliğin önlenmesi ve biyoçeşitliliğin korunması gibi temel çevresel hedefleri kapsar.
• Sürdürülebilir ekonomik faaliyetlerin sınıflandırılması ve teşvik edilmesi amacını güder.
• Bilimsel veriler ve somut kriterlere dayalı bir değerlendirme yaklaşımı benimser.

Farklılıklar:

• AB Yeşil Taksonomisi, uluslararası standartlara daha geniş ölçekte uyum sağlarken, Türkiye Taksonomisi ulusal kalkınma hedeflerine daha fazla odaklanır.
• Türkiye versiyonu, ülkenin Ulusal Katkı Beyanı ve 2053 Net Sıfır Emisyon hedefleriyle daha uyumlu kriterler içerir.
• Finansal raporlama ve şeffaflık gerekliliklerinden AB versiyonuna kıyasla daha esnek bir yaklaşım sergiler.

Her iki taksonomi de sürdürülebilir ekonomiye geçişte önemli bir araç olarak tasarlanmış olmakla birlikte, Türkiye versiyonu ülkenin kendine özgü ekonomik ve çevresel koşullarını daha fazla dikkate almaktadır.

Yeşil Taksonomi ve Döngüsel Ekonomi

Yeşil taksonomi, sürdürülebilir bir ekonomi yaratmak için kritik bir araçtır. Hem devletler hem de şirketler, çevresel sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmak için bu sistemi benimsemeli ve uygulamalıdır. Sistemin amacı, ekonomik faaliyetlerin çevresel etkilerini şeffaf ve somut kriterlerle değerlendirmektir.

Döngüsel ekonomi, kaynakların verimli kullanılmasını ve atıkların minimize edilmesini hedefler. Yeşil taksonomi, döngüsel ekonomi projelerinin çevresel etkilerini analiz eder ve sürdürülebilir finans araçlarıyla bu projelere yatırımların sağlanmasını teşvik eder. Bu yaklaşım, kaynak verimliliğini artırarak çevresel etkileri azaltır.

Türkiye Yeşil Taksonomi yönetmeliği kapsamındaki şirketler, Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) çerçevesinde sürdürülebilirlik raporlaması yapmakla yükümlüdür. TSRS, şirketlerin çevresel etkilerini şeffaf bir şekilde raporlamalarını sağlayarak, sürdürülebilirlik performanslarını izlemelerine olanak tanır.

Enexion Group olarak, sürdürülebilirlik hedeflerinize ulaşmanız için stratejik sürdürülebilirlik danışmanlığı  sunuyoruz. İhtiyaçlarınıza özel çözümler geliştirerek, sürdürülebilirlik yolculuğunuzda en uygun stratejiyi belirlemenize yardımcı olabiliriz. Detaylı bilgi ve destek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.